حفظ رطوبت خاک با استفاده از پلیمرهای جاذب آب (هیدروژل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دانشگاه تربیت مدرس، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

2 عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

منحنی رطوبتی خاک یکی از مهم‌ترین توابعی است که ویژگی‌های بخش غیراشباع خاک را به صورت کمی بیان می‌کند. اندازه‌گیری مستقیم این منحنی وقت‌گیر، دشوار و پر هزینه است. بدین جهت تلاش‌های زیادی به منظور برآورد غیرمستقیم منحنی رطوبتی از سایر ویژگیهای خاک انجام گرفته است. یکی از روش‌های غیرمستقیم برآورد منحنی رطوبتی استفاده از توابع انتقالی خاک است. هدف از این پژوهش مقایسه میزان تأثیر محاسبه میانگین هندسی و انحراف معیار هندسی قطر ذرات خاک با سه جزء(شن، سیلت و رس) و نه جزء(شن خیلی درشت، شن درشت، شن متوسط، شن ریز، شن خیلی ریز، سیلت درشت، سیلت متوسط، سیلت ریز و رس) از ذرات خاک در برآورد نقطه‌ای و پارامتریک منحنی رطوبتی خاک است. برای انجام این پژوهش 40 نمونه خاک با بافت متوسط بصورت کاملاً تصادفی از منطقه کرج انتخاب شد. از کل نمونه‌های خاک، 35 نمونه‌ برای ایجاد توابع و پنج نمونه برای ارزیابی اعتبار توابع استفاده شد. فراوانی نسبی ذرات به روش هیدرومتری، جرم مخصوص ظاهری به روش کلوخه، درصد کربنات کلسیم به روش خنثی سازی با اسید، درصد کربن آلی به روش والکلی و بلک و منحنی رطوبتی با دستگاه صفحات فشاری اندازه‌گیری شد. از بین متغیرهای مستقل مناسب‌ترین ترکیب برای برآورد منحنی رطوبتی و پارامترهای معادله وان گنوختن با استفاده از روش رگرسیون با بهترین زیر مجموعه انتخاب و معادلات رگرسیونی با استفاده از رگرسیون چندگانه خطی بدست آمد. منحنی رطوبتی خاک با استفاده از توابع انتقالی ایجاد شده برآورد شد. نتایج نشان داد که با استفاده از سه و یا نه جزء از ذرات برای محاسبه dg و g σ در برآورد نقطه‌ای منحنی رطوبتی خاک اختلاف معنی‌داری به وجود نمی‌آید. لیکن، در برآورد پارامتریک منحنی رطوبتی خاک استفاده از نه جزء از ذرات در ایجاد توابع نسبت به سه جزء برآورد بهتری از رطوبت در مکش‌های 10، 33 و 100 کیلوپاسکال داشت. با این حال، در مکش‌های 300، 500 و 1500 کیلوپاسکال استفاه از سه جزء از ذرات نسبت به نه جزء برآورد بهتری از رطوبت نشان داد. تجزیه‌های آماری بیانگر اعتبار برآوردهای حاصل از توابع ارائه شده بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Increasing Soil Water Holding Capacity by HydrophilicPolymers

نویسندگان [English]

  • F. Naderi 1
  • E. Vasheghani Farahani 2
1 Gyaduate student; and member of scientific staff of Tarbiat Modares University, respectively
2 respectively
چکیده [English]

Iran is located in an arid part of  the world and water shortage is considered to be the main problem that affects the yields of most agricultural products. One of the many solutions that are suggested includes improving water holding capacity and moisture retention properties of the soils by using hydrophilic polymers. These polymers (Hydrogels) swell in aqueous solutions up to several times their dry weights and thus increase available soil moisture to more favorable levels. Swelling behavior of these materials, including their potential for absorbing and desorbing water under different conditions has led to many applications for soil improvement, particularly in agriculture. When mixed with soil, hydrogel particles are capable of absorbing water. As a result this should efficiently improve the water holding capacity of the soil and promote optimal plant growth, throught controlled releasing of water. In this article the experimental results of hydrogels applications in several types of soils are presented. The effects of ions, and load, on swelling of super absorbent polymers are also evaluated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hydrogel
  • SAH
  • Gel swelling
  • Super absorbent gels
  • Soil moisture
  1. احیایی، مریم، بهبهانی زاده، علی اصغر، 1372، "شرح روشهای تجزیه شیمیایی خاک" موسسه تحقیقات خاک و آب.
  2. بای بوردی، محمد، 1362 "اصول مهندسی آبیاری- جلد اول روابط آب و خاک" انتشارات دانشگاه تهران
  3. ظفر نژاد ، فاطمه ، 1375، محدودیت ،تلفات و نرخ آب کشاورزی، فصلنامه آب و توسعه،شماره 15
  4. منوچهری ، غلامرضا،1372، مسائل مربوط به الگوی مصرف آب ، بولتن کمیسیون آب ، شماره 6،صفحه 4 الی‌6.
  5. Buchholz, F. L. "Recent Advances in Superabsorbent Polyacrylates". TRIP vol 2, 1994, 8, 277-281
  6. Dubrovskii, S.A: Kazansky, K. S. "Application of Superswelling Hydrogels as Water Absorbers: Basic Thermodynamics". Polym. Sci. 1991,35,1712-1721
  7. Kazansky, K. S.; Doubrovskii, S. A. "Chemistry and Physics of Agricultural Hydrogels". Adv. Polym. Sci. 1992, 101, 97-133
  8. Marchetti, M. ; Pranger, S.; Cussler, E. L. "Thermodynamic Predictions of Volume Changes in Temperature-Sensitive Gels 1. Theory". Macromolecules 1990, 23, 1760-1765.
  9. Peppas, N. A. Hydrogels in Madicine and Pharmacy. CRC. Boca Raton, 1987.
  10. Vashegani-Farahani, E. "Swelling and Exclusion Behavior of Hydrogels". Ph. D. Thesis, McGill Univ. of Montreal 1990.
  11. Vashegani-Farahani, E.; et al "Concentration of Large Biomolecules with Hydrogels". Chem. Eng. Sci. 1992, 47 (1), 31-40