بررسی اثرات کاشت ذرت، یونجه و آفتابگردان بر میزان رشد و جذب عناصر توسط خرما در یک خاک آلوده به سرب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی پژوهش موسسه تحقیقات خرما و میوه های گرمسیری کشور

چکیده

آلودگی محیط زیست یکی از مشکلاتی است که جوامع بشری با آن روبرو هستند. استان خوزستان علاوه بر وجود چاه­­های نفت، دارای صنایع متعددی است که باعث آلودگی خاک می­شود. یکی از روش­های نوین و کم هزینه برای پالایش خاک‌های آلوده، گیاه پالایی[1] می­باشد که افزون بر هزینه کمتر، سازگار با طبیعت بوده و نیاز به امکانات کمتری نسبت به سایر روش­های پالایش دارد. ترشحات ریشه گیاهان و سایر مکانیسم های خاک و گیاه روی حرکت عناصر سنگین در ریزوسفر اثر گذاشته و باعث تغییر در میزان پالایش این عناصر توسط گیاهان می گردد. بنابر این با توجه به وجود منابع متعدد آلوده کننده خاک و با عنایت به این که نخلستان­های خوزستان در معرض این خطرات قرار دارند لزوم تحقیقاتی در این زمینه اجتناب ناپذیر است به همین منظور آزمایشی با 3 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی و با تیمارهای زیر در گلخانه موسسه تحقیقات خرما و میوه­های گرمسیری در اهواز به اجرا در آمد: 1- شاهد (کاشت خرما) 2- کاشت ذرت 3- کاشت یونجه 4- کاشت آفتابگردان 5- کاشت خرما و ذرت 6- کاشت خرما و یونجه 7- کاشت خرما و آفتابگردان. بعد از این که گیاهان زراعی به رشد کامل رسیدند از خاک برداشت وتوزین و غلظت عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، مس، منگنز، و سرب در خاک و گیاه اندازه­گیری گردید، سپس شاخص جذب محاسبه شد. نتایج نشان داد وزن تر و خشک نهال خرما در تیمار کاشت خرما و گیاهان زراعی بیشتر از کاشت خرما به تنهایی بود. غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم اندام هوائی و ریشه نخل خرما اختلاف معنی­داری بین تیمارهای مختلف نشان نداد.آفتابگردان و یونجه کاشت شده به تنهائی بالاترین و پائین­ترین شاخص جذب سرب را داشتند. یونجه کاشت شده با خرما بالاترین فاکتور انتقال سرب را در بین تیمارها به خود اختصاص داد یعنی زمانی که یونجه به همراه خرما کشت شود می تواند نسبت به سایر تیمارها مقدار سرب بیشتری را از ریشه به اندام­های هوایی منتقل نماید.
 
[1]. Phytoremediation

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Corn, Alfalfa, and Sunflower on Growth and Uptake of Elements by Date Palm in a Lead Contaminated Soil

نویسنده [English]

  • A.h. Mohebbi
Member of scientific staff at date palm and tropical fruit research institute
چکیده [English]

Environmental pollution is one of the main problems of human societies. Plants are able to affect the mobility of heavy metals in the rhizosphere due to root exudates and other mechanisms resulting in a change in their phytoextraction ability. One of the methods for reclaiming contaminated soils, called phytoremediation, makes use of plants. Phytoremediation has a lower cost, is compatible with nature, and requires less equipment and facilities. Khoozestan province not only has many oil wells but also many industries that are causing soil contamination. Therefore, there are several sources of soil pollution in the date palm orchards in Khoozestan province necessitating research on reclamation. This study was carried out with three replications in randomized block design in greenhouse at the Date Palm and Tropical Fruit Research Institute in Ahvaz with the following treatments: 1-control (only date treess), 2-only corn, 3-only alfalfa, 4-only Sunflower, 5-corn intercropped with date palm, 6-alfalfa intercropped with date palm, 7- sunflower intercropped with date palm. After the crops were grown for one growth period, they were removal from the soil, and then were weighed. Concentrations of nitrogen, phosphorus, potassium, copper, manganese, and lead in soil and plant were measured. Uptake index was calculated. The results showed that alfalfa intercropped with date palm recorded significantly higher amount of fresh and dry weight than corn intercropped with date palm in pot. Sunflower and alfalfa grown alone recorded the highest and lowest lead uptake index, respectively. The highest rate of lead translocation factor belonged to alfalfa intercropped with date palm. In other words, alfalfa translocations of lead from root to shoot while intercropped with date palm was more than the other treatments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Translocation Factor
  • Uptake Index
  • Phytoextraction
  1. امامی، عاکفه. 1375. روش‌های تجزیه برگ (جلد اول). نشریه فنی شماره 982. موسسه تحقیقات خاک و آب. تهران. ایران. 128 صفحه.
  2. علی احیایی، مریم و ع. ا. بهبهانی زاده. 1372. روش­های تجزیه شیمیایی خاک. نشریه شماره 893. موسسه تحقیقات خاک و آب. انتشارات موسسه تحقیقات خاک و آب. تهران. ایران. 129 صفحه.
  3. Annenkov, B.N. 1982. Mineral Feeding of Pigs. p. 355-389. In: Mineral Nutrition of Animals, (Eds.): V.I. Georgievskii, B.N. Annenkov and V.I. Samokhin. Butterworths, London,
  4. Baker, A.J.M., S.P. McGrath., C.M.D. Sidoli., and R.D. Reeves. 1994. The possibility of in situ heavy metal decontamination of polluted soils using crops of metal-accumulating plants. Resour.Conserv. Recy. 11: 41–49.
  5. Cui, S., Q. Zhou., and L. Chao.2007. Potential hyper-accumulation of Pb, Zn, Cu and Cd in endurant plants distributed in an old smeltery, northeast China. Environmental Geology, 51: 1043-1048.
  6. Chunilall, V., A. Kindness., and S.B. Jonnalagadda. 2005. Heavy metal uptake by two edible Amaranthus herbs grown on soils contaminated with Lead, Mercury, Cadmium and Nickel. Journal of Environmental Science and Health, 40: 375-384.
  7. Ghosh, M., and S.P. Singh. 2005. A review on phytoremediation of heavy metals and utilization of its byproducts. Applied Ecology and Environmental Research, 3: 1-18. Kabata-Pendias, A. and H. Pendias. 1984. Trace Elements in Soils and Plants. Boca Raton, FL7 CRC Press.
  8. Gove, B., J.J. Hutchinson., S.D.Young., Craigon., and S.P. McGrath. 2002. Uptake of metals by plants sharing a rhizosphere with the hyperaccumulator Thlaspi caerulescens. Int. J. Phytoremediation 4: 267–281.
  9. Jungk, A.O. 1996. Dynamics of nutrient movement at the soil-root interface. p. 529–556 In: Plant Roots—The Hidden Half, 2nd ed.
  10. Malik, R.N., S.Z. Husain., and I. Nazir. 2010. Heavy metal contamination and accumulation in soil and wild plant species from industrial area of Islamabad, Pakistan. Pak. J. Bot., 42(1): 291-301.
  11. Marschner, H., and V. R¨omheld, 1996. Root-induced changes in the availability of micronutrients in the rhizosphere. In: Plant Roots—The Hidden Half, 2nd ed., pp. 557–579 (Waisel, Y., Eshel, A.and Kafkafi, U., eds.), Marcel Dekker Inc., New York.
  12. McGrath, S.P., E. Lombi., C.W. Gray., Caille.,  S.J. Dunham.,  and F.J. Zhao. 2006. Field evaluation of Cd and Zn phytoextraction potential by the hyperaccumulators Thlaspi caerulescens and Arabidopsis halleri. Environ. Pollut. 141: 115–125.
  13. McGrath, S.P., C.M.D. Sidoli., J.M. Baker., and R.D. Reeves. 1993. The potential for the use of metal-accumulating plants for the in situ decontamination of metal-polluted soils. In: Integrated Soil and Sediment Research: A Basis for Proper Protection, pp. 673–676 (Eijsackers, H.J.P. and Hamers, T., eds.), Kluwer Academic Publishers, Dordrecht. Meers, E., Lamsal, S., Vervaeke, P., Hopgood,
  14. Sanit`a di Toppi, L., and R. Gabbrielli. 1999. Response to cadmium in higher plants. Exp.Bot. 41: 105–130.
  15. Sterckeman, T., Duqu`ene., J. Perriguey., , and J.L. Morel. 2005. Quantifying the effect of rhizosphere processes on the availability of soil cadmium and zinc. Plant Soil. 276: 335–345.
  16. Tlustoˇs, P., J. Sz´akov´a., J. Hrub´y, I. Hartman., J. Najmanov´a., J.Nedˇeln´ık., D. Pavl´ıkov´a., and M. Batysta. 2006. Removal of As, Cd, Pb, and Zn from contaminated soilby high biomass producing plants. Plant Soil Environ. 52: 413–423.
  17. Whiting, S.N., J.R. Leake., P. McGrath., and A.J.M. Baker. 2001. Assessment of Zn mobilization in the rhizosphere of Thlaspi caerulescens by bioassay with non-accumulator plants and soil extraction. Plant Soil 237, 147–156.
  18. Wu, Q.T., Z.B. Wei., and Ouyang. 2007. Phytoextraction of metal-contaminated soil by Sedum alfredii H: Effects of chelator and co-planting. Water Air Soil Pollut. 180, 131–139.
  19. Zu, Y.Q., Y. Li., S. Christian., L. Laurent ., and F. Lin. 2004. Accumulation of Pb, Cd, Cu and Zn in plants and hyperaccumulator choice in Lanping lead-zinc mine area, China. Environmental International, 30: 567-576.