اثر باکتری‌های حل‌کننده‌فسفات بر عملکرد و برخی ترکیبات شیمیایی ذرت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات فارس

2 دانشیار مؤسسه تحقیقات آب و خاک کشور

چکیده

در کشاورزی پایدار توجه ویژه­ای به پتانسیل بیولوژیک خاک، از جمله میکروارگانیسم­های مفید و کارآمد خاک
می­شود. باکتری­های مفید غیر همزیست موجود در ناحیه ریزوسفر گیاهان، که به باکتری­های محرک رشد گیاه (PGPR) موسومند، به طور مستقیم و غیر مستقیم با مکانیسم­های مختلف در بهبود رشد و نمو گیاه و افزایش کمی و کیفی عملکرد مؤثر می­باشند. یکی از مراحل مهم استفاده از باکتری­های PGPR انتخاب سویه مؤثر و کارآمد می­باشد. در تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی مایه تلقیح باکتری­های محرک رشد و حل کننده فسفات بر عملکرد و ترکیب شیمیایی ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سال زراعی 1389-90 در مزرعه­ای در منطقه دشتی اصفهان اجرا گردید. تیمارها شامل تلقیح باکتری (یک گونه سودوموناس محرک رشد، دو جدایه حل کننده فسفات و شاهد بدون تلقیح)، کود شیمیایی فسفره (0، 25، 50، 75، 100% توصیه براساس آزمون خاک) بودند. در مرحله شیری شدن دانه­ها، بوته­های ذرت به طور تصادفی از هر کرت انتخاب و عملکرد دانه و نیز مقدار غلظت عناصر غذایی آهن، روی، فسفر و نیتروژن در گیاه اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد اثر کاربرد باکتری­ها در مقایسه با شاهد بدون تلقیح بر شاخص­های اندازه­گیری شده در سطح 5% معنی­دار بود. در تمام سطوح مصرفی کود فسفری، تلقیح ذرت با باکتریها توانست در مقایسه با شاهد بدون باکتری بطور معنی­دار عملکرد ذرت را افزایش دهد. بیشترین عملکرد دانه با کاربرد سطوح بالای فسفر و تلقیح باکتری­ها بدست آمد. دو تیمار کود زیستی در سطوح مختلف کود شیمیایی از لحاظ عملکرد دانه، وزن صد دانه و تعداد دانه در بلال تفاوت معنی­داری با هم نداشتند در حالیکه از لحاظ شاخص­های غلظت نیتروژن، فسفر، آهن و روی با یکدیگر تفاوت معنی­دار نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Phosphate Solubilizing Bacteria on Yield and Chemical Composition of Corn Plants

نویسندگان [English]

  • M. Mokhtari 1
  • Hossein Besharati 2
1 M.Sc. Student, Fars University of Science and Research
2 Associate Professor. Soil Biology Department, Soil and Water Research Institute
چکیده [English]

In sustainable agricultural systems, soil biological potentials, such as useful and efficient soil microorganisms, have received especial attention. Non-symbiotic helpful bacteria in the plant rhizosphere, the so called plant growth promoting rhizobateria (PGPR), directly and indirectly promote plant growth as well as quality and quantity of yield. One of the important stages in application of PGPRs is selection of efficient isolates. In the current study, in order to evaluate the efficiency of PGPR and Phosphate Solubilizing Bacteria inoculates on yield and chemical composition of corn, an experiment was conducted as factorial completely randomized block design in a field at Dashti region of Isfahan province. Treatments were: inoculation (one PGPR pseudomonas, two Phosphate Solubilizing Bacteria, and one un-inoculated control) and phosphorus fertilizer (0, 25%, 75%, and 100% of the recommended rate based on soil testing). At grains  milk stage, maize plants from each plot were randomly selected and harvested, then, the grain yield as well as N, P, Zn, and Fe contents in plants were measured. The results indicated that the effect of inoculation on measured indices was significant (5% level) compared with the control. At all levels of applied fertilizer, inoculation increased corn yield compared with un-inoculated control. The highest grain yield was obtained by application of high levels of phosphorus fertilizer and PGPR inoculation. The two inoculated bio-fertilizer treatments had no significant differences in grain yield, seed weight, and number of grain in corn at different levels of the applied chemical fertilizer. But, there were significant differences in concentration of P, N, Fe, and Zn in corn plants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plant growth promoting rhizobacteria
  • Biological fertilizer
  • Maize (Zea mays L.)
  • Biofertilizer
  • Chemical fertilizer

مراجع

  1. امامی، ع. 1375. روش­های تجزیه گیاه. موسسه تحقیقات خاک و آب. نشریه شماره 982. جلد اول. نشر آموزش کشاورزی. تهران. ایران.
  2. امیرآبادی، م.، ف،رجالی،. م. ر.اردکانی.، و م.برجی. 1388. تأثیر کاربرد مایه تلقیح ازوتوباکتر و قارچ میکوریزی بر جذب برخی عناصر معدنی توسط ذرت علوفه­ای رقم سینگل کراس (704) در سطوح مختلف فسفر. مجله پژوهش­های خاک. علوم خاک و آب. جلد 23. شماره 1.
  3. بیاری، آ.، ا، غلامی،. و ه. اسدی رحمانی. 1390. مطالعه تأثیر سویه­های مختلف باکتری­های محرک رشد ازتوباکتر و آزوسپریلوم بر خصوصیات رشد و عملکرد ذرت. نشریه آب و خاک. جلد 25، شماره1، صفحه 10-1.
  4. برومندراد، ع.، ن، ساجدی.، م، چنگیزی،. و م. وسیبی. 1390. تأثیر تلفیق کودهای شیمیایی و باکتری­های محرک رشد گیاه بر عملکرد ذرت علوفه­ای. اولین همایش ملی راهبردهای دستیابی به کشاورزی پایدار. ایران. خوزستان.
  5. خواجه پور،م.ر. 1371. اصول و مبانی زراعت. اصفهان انتشارات دانشگاه صنعتی. صفحه 386.
  6. سیفی، ح.، م.ر، اردکانی.، ف، رجالی،. و م.ع. خودشناس. 1385. بررسی کارایی ازتوباکتر و میکوریزا تحت تأثیر سطوح مختلف ازت بر خصوصیات کمی و کیفی ذرت علوفه­ای ( رقم سینگل کراس 704 ) در استان مرکزی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.
  7. شهریاری، ف.،غ، خداکریمیان،. و ا. حیدری 1384. ارزیابی توان آنتاگونیستی بیووارهای باکتری Pseudomonasfluorescens جداشده از ریزوسفر سیب زمینی جهت کنترلPectobacterium carotovorum subsp. atrosepticum . علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. سال هشتم. شماره چهارم . ص 201
  8. صالح راستین، ن. 1380. کودهای بیولوژیک و نقش آنها در راستای نیل به کشاورزی پایدار. مجله علوم خاک و آب. ویژه نامه کودهای بیولوژیک .
  9. علیخانی، ح.،ون. صالح راستین.1390. ضرورت تولیدانبوه کودهای بیولوژیک محرک رشد گیاه در راستای نیل به کشاورزی پایدار. نمایشگاه بین المللی تکنولوژی کشاورزی.
  10. ملکوتی، م.ج. 1382. ضرورت ارتقاء جایگاه تغذیه­ای گوگرد به منظور افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات کشاورزی در کشور. دفتر برنامه­ریزی رسانه­های تدریجی. نشریه فنی شماره 315. صفحه 60.
  11. یحیی آبادی، م.، ه، اسدی رحمانی،. وم.م. ابوالحسنی. 1384. ارزیابی پتانسیل برخی باکتری­های ریزوبیوم همزیست لوبیا در تثبیت ازت و جذب عناصر خاک در استان اصفهان. اولین همایش ملّی حبوبات. پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد. ص 349-351
  12. Andres, DN., A.Latronico., E.Ines., and DG .2009. Inoculation of Wheat with Azospirillum brasilense and Pseudomonas fluorescens: Impact on the production and culturable rhizosphere microflora. European journal of Soil biology 45, 44-51, pp.
  13. Bakker, P. A. H. M., J. M.Raaijmakers., G.Bloemberg., M.Hofte., P.Lemanceau., and B.M. Cooke. 2007. New Perspectives and Approaches in Plant Growth – Promoting Rhizobacteria Research. Reprinted From European Journal of Plant Patho Logy, 119:2, V1, 126P.
  14. Banerjee, M., R. L. Yesmin., and J.K. Vessy. 2006. Plantgrowth promoting rhizobacteria as biofertilizer and biopestcides., pp. 137-181. In: Hanb book of microbial biofertilizers. Ed., Rai, M., K., Food production press, U.S.A.
  15. Bayvordi, A. 2006. Zinc in soils and crop nutrition. Paivar press. Tabriz, Iran. 180 pp. (In Persian).
  16. Çakmakçi, R., F. Dönmez., and Ü. Erdğan. 2007. The effect of plant growth promoting rhizobacteria on barly seedling growth, nutrient uptake, some soil properties and bacteria counts. Turk Journal of Agriculture and Forestry, 31:189-199.
  17. Kizilkaya, R. 2008.Yield response and nitrogen concentrations of spring Wheat (Triticum aestivum) inoculated with Azotobacter chroococcum Ecological Engineering 24, 175-178, pp.
  18. Lambert, D H., D.E. Baker., and J.H. Cole. 1979. The role of mycorrhiza in the interaction of phosphorus with zinc, copper and other elements. Soil Science Society of America Journal. 43 : 976 – 980.
  19. Maheshwari, K. 2011. Plant Growth and Health Promoting Bacteria. Series: Microbiology MonographsVol. 18 .P450.
  20. M., S. Khalil., N. Ayub., S. Alam., and f. latif. 2004. Organic Acids roduction and Phosphate Solubilization by Phosphate Solubilizing Microorganisms (PSM) Under in vitro Conditions.P. J. Biol.Sci. 7 :187-196.
  21. Smith, S.E., and Y.G. 2001. Application of arbuscular mycorrhizal fungi: Potentials and challenges. In: Bio-Exploitation of Filamentous Fungi (eds. B.P. Stephen and K.D. Hyde) Fungal Diversity Research Series, 6: 291-308.
  22. Sturz, A.V., and B.R. Christie. 2003. Beneficial microbial alleloplathies in the root Zone: the management of soil quality and plant disease with rhizobacteria. Soil and Tillage Research 72:107-123.
  23. Tuzun, S., and J.W. Kloepper. 1994. Induced systemic resietance by plant growth promoting rhizobacteria. Pp. 104-109. In: Improving plant productivity woth rhizosphere bacteria: Ryder, M. H., Stephene, P. M. and Bowen, G. D. (eds). CSIRO: Adelaide, Australia.
  24. Van loon, L.C. 2007. Plant responses to plant growth – promoting rhizobacteria. Eur. J. Plant Pathol 119:243-254.
  25. Yadav, K.S., and K.R. Dadarwal. 1997. In Biotechnological approaches in soil microorganism for sustainable Crop production. Scientific Publishers, Jodhpur, PP:293-308.
  26. Zahir, Z. A., M. Arshad., T. William., and Jr. Frankenberger. 2004. Plant growth promoting rhizobacteria: application and perspectives in agriculture. Advance in Agronomy, 81: 97-168.
  27. Zahir, A.Z., M. Arshad,. andA. Khalid. 1998. Improving maize yield by inoculation with plant growth promoting rhizobacteria. Pakistan. J. Soil. Sci. 15:7-11.
پژوهش های خاک
دوره 27، شماره 4
اسفند 1392
صفحه 619-628

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار