بررسی روند تغییرات اندام‌های زیر زمینی زعفران در اثر کاربرد کودهای آلی، زیستی و شیمیایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شاهد

2 استادیار دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شاهد

3 دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

زعفران زراعی از جمله گیاهان مزیت­دار دارویی ایران می­باشد. این گیاه عقیم بوده و تاکنون اصلاح آن از طریق به­نژادی در کشور میسر نشده است؛ لذا کاشت بنه­های بزرگ و بارورتر تنها گزینه موجود جهت تداوم عملکرد مطلوب در طی سالیان بهره­وری از مزرعه می­باشد. در این تحقیق تأثیر سطوح مختلف کودهای شیمیایی و غیر شیمیایی بر تعداد، ابعاد و عملکرد انواع بنه­های زعفران بررسی شد. این آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 12 تیمار انجام شد. تیمارها شامل دو عامل کود شیمیایی نیتروژن در سه سطح (0%، 50% و 100% مقدار توصیه شده مبنی بر آزمون خاک) و کودهای غیر شیمیایی در چهار سطح (بدون کود، 10 تن در هکتار ورمی کمپوست، کود زیستی حاوی باکتری­های سودوموناس و باسیلوس و تلفیق مقادیر کامل کود زیستی و ورمی کمپوست) بودند. نتایج نشان دادند که مصرف 50% مقدار توصیه شده نیتروژن، به همراه تلفیق کود زیستی و ورمی کمپوست بالاترین تعداد، عملکرد تر و خشک بنه­های اصلی و دختری را به ترتیب با مقادیر 880 عدد در متر مربع، 1/4 کیلوگرم و 5/2 کیلوگرم در مترمربع تولید کرد. همچنین عملکرد خشک کل بنه 29/9 برابر نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. پس از آن، تیمارهای تلفیق ورمی کمپوست با به ترتیب 100% و 50% کود شیمیایی مؤثرترین تیمارها بودند. در نهایت می­توان اظهار نمود که کاربرد تلفیق کودهای غیر شیمیایی در ترکیب با نصف کودهای شیمیایی توصیه شده موفق ترین تیمار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Saffron Underground Organs as Affected by Organic, Biological, and Chemical Fertilizers

نویسندگان [English]

  • Z. Rasouli 1
  • S. Maleki Farahani 2
  • H. Besharati 3
1 MSc student, Department of Crop Production, College of Agriculture and Natural Resources, Shahed University
2 Assistant Professor, Department of Crop Production and Plant Breeding, College of Agricultural Science, Shahed University
3 Associate Professor, Soil and Water Research Institute
چکیده [English]

Saffron is one of the Iranian strategic medicinal crops. It is a sterile plant and its breeding is not yet possible through sexual organs; therefore, planting larger and more productive corms is the only possible option to maintain optimal performance over the years. In this study, the effects of different levels of chemical and non-chemical fertilizers were investigated on the number, size, and yield of different types of saffron corms after two years. A factorial experiment in a randomized complete block design was performed with 12 treatments. The factors included nitrogen fertilizer at three levels (0, 50, and 100 percent of the recommended amount), and non-chemical fertilizers in four levels (no fertilizer, vermicompost, bio fertilizers containing Pseudomonas and Bacillus, and integrated application of vermicompost and bio fertilizers). Results showed that different levels of fertilizers and interactions between different fertilizers have a significant effect on the measured characteristics. As the integrated treatment of 50% chemical fertilizer, vermicompost, and bacteria produced the highest number and fresh and dry yield of the major and daughter corms with amounts of, respectively, 880 corms.m-2, 41.43 and 25.38 [H1] ton.ha-1 Also, it enhanced the total dry corms yield by 9.29 times more than the control. The next most effective treatment was the integrated treatment of vermicompost with 100% and 50% of the chemical fertilizer. Thus, it can be concluded that application of nonchemical fertilizers along with half dose of chemical fertilizer was the most successful treatment.



 [H1]این اعداد با چکیده فارسی متفاوت ا ست.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corm
  • Plant Growth-Promoting Rhizobacteria
  • Vermicompost
  1. اسدی رحمانی، ه و س. سماوات. 1378. مواد آلی، اهمیت و افزایش آن در خاک. نشریه فنی شماره 425، موسسه تحقیقات خاک و آب. نشر آموزش کشاورزی کرج.
  2. امیدی، ح.، نقدی بادی، ح.، گلزاد، ع.، ترابی، ح. و م. ح. فتوکیان. 1388. تأثیر کود شیمیایی و زیستی نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی زعفران زراعی، گیاهان دارویی. 2: 98- 109.
  3. بهدانی، م. ع. 1384. پهنه بندی اکولوژیکی و پایش نوسانات عملکرد زعفران در خراسان. پایان نامه دکترای زراعت (اکولوژی گیاهان زراعی). دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  4. ثابت تیموری، م.، کافی، م.، اورسجی، ز. و ک. اروجی. 1389. اثر تنش خشکی، اندازه و پوشش بنه بر خصوصیات مورفواکوفیزیولوژیکی زعفران (Crocus sativus L.) در شرایط گلخانه. بوم شناسی کشاورزی. 2 (2): 323-334.
  5. کافی، م. 1381. زعفران: فناوری تولید و فراوری (اکوفیزیولوژی زعفران). انتشارات قطب علمی گیاهان زراعی ویژه، دانشگاه فردوسی مشهد: 68-94.
  6. کوچکی، ع. ر.، جهانی، م.، تبریزی، ل. و ع. ا. محمد آبادی. 1390. ارزیابی اثر کودهای بیولوژیکی و شیمیایی و تراکم بر عملکرد گل و ویژگی های بنه زعفران (Crocus sativus L.). نشریه آب و خاک. 25 (1): 196- 206.
  7. محمدزاده، ا. ر. 1389. ارزیابی استفاده از منابع مختلف کودهای آلی در زراعت زعفران. اولین کنگره چالش های کود در ایران : نیم قرن مصرف کود، تهران. ص 1-11.
  8. میر شکاری، ب. و س. باصر. 1388. اثر تلقیح بذر با کود زیستی نیترازین بر جوانه زنی و رشد اولیه کلزا، کنجد و آفتاب گردان. دانش نوین کشاورزی. 17 (4) : 91-100.
  9. نصیری محلاتی، م.، کوچکی، ع.، برومند رضازاده، ز. و ل. تبریزی. 1386. بررسی اثر وزن و دوره انبارداری بنه بر نحوه تخصیص مواد فتوسنتزی درگیاه زعفران. پژوهش های زراعی ایران. 5 (1): 155- 166.
  10. Anwar, M., Patra, D.D., Chand, S., Alpesh, K., Naqvi, A.A. and S.P.S. Khanuja. 2005. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation, and oil quality of French basil. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 36 (13-14): 1737-1746.
  11. Arancon, N.Q., Galvis P.A., and A. Edwards. 2005. Suppression of insect pest populations and damage to plants by vermicomposts. Biores. Tech. 96 (10): 1137-1142.
  12. Aytekin, A. and A.O. Acikgoz. 2008. Hormone and Microorganism Treatments in the Cultivation of Saffron (Crocus Sativus L.) Plants .Molecules. 13: 1135-1146.
  13. Berta, G., Fusconi, A. and J.E. Hooker. 2002. Arbuscular mycorrhizal modifications to plant root systems: scale, mechanisms and consequences. In Gianinazzi, S., Schüepp, H., Barea, J.M. and K. Haselwandter (Eds.), Mycorrhiza Technology in Agriculture, from Genes to Bioproducts (pp. 71-85). Basel, Switzerland: Birkhäuser Verlag.
  14. Busato, J.G., Lima, L.S., Aguiar, N.O., Canellas, L.P. and F.L. Olivares. 2012. Changes in labile phosphorus forms during maturation of vermicompost enriched with phosphorus-solubilizing and diazotrophic bacteria. Biores. Tech. 110: 390–395.
  15. Cavusoglu, A. and E.I. Erkel. 2005. The Effect of Different Planting Areas and Corm Size on Yield and Harvest Period of Saffron (Crocus Sativus L.) in Kocaeli Province. Akdeniz Uni. Fac. Agric. 18: 179-184.
  16. Chen, X.H., Koumoutsi, A., Scholz, R., Eisenreich, A., Schneider, K., Heinemeyer, I., Morgenstern, B., Voss, B., Hess, W.R., Reva, O., Junge, H., Voigt, B., Jungblut, P.R., Vater, J., Süssmuth, R., Liesegang, H., Strittmatter, A., Gottschalk, G. and R. Borriss. 2007. Comparative analysis of the complete genome sequence of the plant growth-promoting bacterium Bacillus amyloliquefaciens FZB42. Nat. Biotech. Adv. Online Pub. doi: 10.1038/nbt1325.
  17. De-Juan, J.A., Lopez-Corcoles, H., Munoz, R.M. and M.R. Picornell. 2009. Yield and yield components of saffron under different cropping systems. Ind. Crops Prod. 30: 212–219.
  18. Dolan, L. and J. Davies. 2004. Cell expansion in roots. Current Opinion in Plant Biology.7: 33-39.
  19. El-Abd, S.O., Singer, S.M., El-Saied, H.M. and M.H. Mahmoud. 1999. Effect of some levels of plant growth regulators and silver nitrate on the growth and yield of broad bean (Vicia faba) plants. Egypt J. Hort. 16 (2): 143-150.
  20. Fiori, M., Falchi, G., Quaglia, M. and C. Cappelli. 2007. Saffron (Crocus sativus L.) diseases in Italy. Plant Pathol. 89 (3): S27-S68.
  21. Gull, F.Y., Hafeez, I., Saleem, M. and K.A. Malik. 2004. Phosphorus uptake and growth
  22. promotion of chickpea by co-inoculation of mineral phosphate solubilizing bacteria and a mixed rhizobial culture. Aust. J. Exp. Agr. 44: 623-628.
  23. Gutierrez-Manero, F.J., Ramos-Solano, B., Probanza, A., Mehouachi, J., Tadeo, F.R. and M. Talon. 2001. The plant-growth promoting rhizobacteria Bacillus pumilus and Bacillus licheniformis produce high amounts of physiologically active gibberellins. Physiol. Plant. 111: 206 – 11.
  24. Han, H.S. and K.D. Supanjani Lee. 2006. Effect of co-inoculation with phosphate and potassium solubilizing bacteria on mineral uptake and growth of pepper and cucumber. Plant soil Environ. 52 (3): 130-6.
  25. Hardtke, C. 2003. Gibberllin signaling: Grass growing roots. Current Biology, 13: 366-367.
  26. Jouquet, P., Plumere, T., Doan, T.T., Rumpel, C., Duc, T.T. and D. Orange. 2010. The rehabilitation of tropical soils using compost and vermicompost is affected by the presence of endogeic earthworms. App. Soil Ecol. 46 (1): 125–133.
  27. Kaushal, S.K. and R.G. Upadhyay. 2002. Studies on variation in corm size and its effect on cormel production and flowering in Crocus sativus L. under midd hill conditions of H.P. Res. Crops. 3 (1): 126-128.
  28. Kilian, M.V., Steiner, B., Krebs, H., Junge, G., Schmiedeknecht, L. and R. Hain. 2002. FZB24® Bacillus subtilis – mode of action of a microbial agent enhancing plant vitality. Bayer Crop Sci (formerly Pflanzenschutz-Nachrichten Bayer). pp 72-79.
  29. Kloepper, J.W., Lifshitz, R. and A. Novacky. 1988. Pseudomonas inoculation to benefit plant production. Anim. Plant. Sci. 60-64.
  30. Koocheki, A.R. 2009. Good practice in saffron production in Iran. 3rd International Symposium on Saffron. 20 August. Ferdowsi University, Mashhad, Iran.
  31. Koocheki, A.R. and M. Jahan. 2009. Effect of biofertilizer and inorganic fertilizer on generative growth and yield of saffron under high corn density. 3rd International Symposium on Saffron Forthcoming Challenges in Cultivation Research and Economics. 20-24 May. Krokos, Kozani, Greece.
  32. Loper, J.E. and M.N. Schroth. 1986. Influence of Bacterial Sources of Indole-3-acetic Acid on Root Elongation of Sugar Beet. Plant Physiol.Biochem. 76: 386-389.
  33. Lopez, R.C. and L. Gomez-Gomez. 2009. Isolation of a new fungi and wound-induced chitinase class in corms of Crocus sativus. Plant Physiol. Biochem. 47 (5): 426-434.
  34. Lucas-Garcia, J.A., Probanza, A., Ramos, B., Barriuso, J. and F.J. Gutierrez Manero. 2004. Effects of inoculation with plant growth promoting rhizobacteria (PGPRs) and Sinorhizobium fredii on biological nitrogen fixation, nodulation and growth of Glycine max cv. Osumi. Plant Soil. 267: 143–153.
  35. Munshi, A., GullZaffar, M. and G.H. Zargar. 2003. Prospects of saffron cultivation in the cold arid zone of Kargil (Ladakh). Human Impact on desert environment. 434-436.
  36. Muscolo, A., Bovalo, F., Gionfriddo, F. and F. Nardi. 1999. Earthworm humic matter produces auxin-like effects on Daucus carota cell growth and nitrate metabolism. Soil Biol. Biochem. 31: 1303-1311.
  37. Nagananda, G.S., Das, A., Bhattacharya, S. and T. Kalpana. 2010. In vitro studies on the effects of biofertilizers (Azotobacter and Rhizobium) on seed germination and development of Trigonella foenum-graecum L. using a novel glass marble containing liquid medium. Int. J. Botany. 6: 394-403.
  38. Naryanasamy, G. and D.S. Biswa. 2006. Rock phosphate enriched compost: An approach to improve low-grade. Indian rock phosphate. Biores. Tech. 97 (18): 2243-2251.
  39. Nehvi, F.A., Khan, M.A. and A.A. Lone. 2010. Impact of microbial inoculation on growth and yield of saffron in Kashmir. Acta Hortic. 850 (31): 171-174.
  40. Nieto, K.F. and W.T. Frankenberger. 1989. Biosynthesis of cytokinins in soil. Am. J. Soil. Sci. Soc. 53: 735-740.
  41. Odongo, T., Isutsa, D.K. and J.N. Aguyoh. 2008. Effects of integrated nutrient sources on growth and yield of strawberry grown under tropical high altitude conditions. Afr. J. Hort. Sci. 1: 53-6.
  42. Probanza, A., Lucas-Garcia, J.A., Ruiz Palomino, M., Ramos, B. and F.J. Gutierrez-Mañero. 2002. Pinus pinea L. seedlings growth and bacterial rhizosphere structure after inoculation with PGPR Bacillus (B. licheniformis CECT 5106 and B. pumilus CECT 5105). App. Soil Ecol. 20: 75–84.
  43. Singhai, P.K., Sarma, B.K. and J.S. Srivastava. 2011. Biological management of common scab of potato through Pseudomonas species and vermicompost. Biol. Cont. 57 (2): 150-157.
  44. Sharaf-Eldin, M.A., Elkholy, S., Fernández, J.A., Junge, H., Cheetham, R.D., Guardiola, J.L. and P.J. Weathers. 2008. The effect of Bacillus subtilis FZB24 on flowers quantity and quality of saffron (Crocus sativus L.). Planta Medica. 74 (10): 1316-1320.
  45. Temperini, O., Rea, R., Temperini, A., Colla, G. and Y. Rouphael. 2009. Evaluation of saffron (Crocus sativus L.) production in Italy: Effects of the age of saffron fields and plant density. Food Agri. Environ. 7 (1): 19-23.
  46. Valdez-Perez, M.A., Fernandez-Luqueno, F., Franco-Hernandez, O., Flores-Cotera, L.B. and L. Dendooven. 2011. Cultivation of beans (Phaseolus vulgaris L.) in limed or unlimed wastewater sludge, vermicompost or inorganic amended soil. Sci. Hortic. 128 (4): 380-387.
  47. Vurdu, H. and K. Guney. 2004.Saffron-RedGold. Faculty of Forestry, Gazi University, Kastamonu, Turkey.
  48. Wu,S.C., Cao,Z.H., Li, Z.G., Cheung,K.C.andM.H.Wong.2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma. 125 (1-2): 155-166.
  49. Zaidi, A. and M.S. Khan. 2006. Co-inoculation effects of phosphate solubilizing microorganisms and Glomus fasciculatum on green gram-Bradyrhizobium symbiosis. Turk. J. Agr. Forest. 30: 223-230.