اثر زئولیت و سیلیکات کلسیم بر تحمل شوری در دو رقم کلزا

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی اسلامشهر

2 استادیار گروه زراعت دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه ازاد اسلامی اسلامشهر

3 استاد گروه زراعت دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

4 دانشجوی دکتری گروه زراعت دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

تنش شوری یکی از دلایل اصلی کاهش عملکرد محصولات زراعی در ایران است و ارائه­ی راه­کار برای تعدیل اثر این تنش ضروری به­نظر می­رسد. لذا آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه­ی تحقیقاتی دانشکده­ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس جهت بهبود خسارات ناشی از تنش بر دو رقم کلزا اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح بدون تنش، شوری متوسط و شدید (4/0، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر)، دو میزان سیلیکات کلسیم (صفر و 8 کیلوگرم در هکتار)، دو میزان زئولیت (صفر و 8 تن در هکتار) و دو رقم کلزا (زرفام و ساری­گل) بودند. نتایج نشان داد کاربرد زئولیت در شرایط خاک با بافت سبک، عملکرد رقم زرفام را افزایش داد اما اثر معنی­داری بر ساری­گل نداشت. رقم زرفام در شرایط شوری متوسط و کاربرد زئولیت و سیلیکات کلسیم نسبت به رقم ساری­گل در شرایط شوری شدید، بدون زئولیت و کاربرد سیلیکات کلسیم درصد روغن بیشتری را تولید نمود (بیش از 57 درصد). همچنین رقم ساری­گل در شرایط بدون زئولیت و بدون تنش و با کاربرد سیلیکات کلسیم بیشترین عملکرد روغن و در شرایط شوری شدید بدون سیلیکات کلسیم [H1] و با کاربرد زئولیت کمترین عملکرد روغن را نشان دادند (با اختلاف حدود 60 درصد). در مورد شاخص سبزینگی، رقم زرفام در شرایط شوری متوسط و بدون زئولیت و سیلیکات کلسیم بیشترین و رقم ساری­گل در شرایط شوری متوسط و کاربرد سیلیکات کلسیم ولی بدون زئولیت کمترین مقدار را نشان داد (با اختلاف بیش از 32 درصد). به­طور کلی شوری باعث کاهش عملکرد و اجزای آن شد و کاربرد زئولیت و سیلیکات کلسیم در برخی صفات ارقام، شرایط تنش را کنترل کرد که در این میان زرفام واکنش مطلوبی به تیمار سیلیکات کلسیم نشان داد و تأثیر این تیمار بر خصوصیات زراعی دو رقم کلزای مطالعه شده در مقایسه با زئولیت،مطلوب تر بود.



 [H1] [H1]کنترل فرمایید که این جمله اصلاح شده مطابق نتایج شماست. .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Zeolite and Calcium Silicate on Salt Stress Tolerance of Two Canola Varieties

نویسندگان [English]

  • S. S. Ghoreishiasl 1
  • H. Zahedi 2
  • Y. Sharghi 2
  • S. A. M. Modarres Sanavy 3
  • M. Moradi Ghahderijani 4
1 MSc. student of Agronomy, Department of Agriculture, Islamshahr Branch, Islamic Azad University
2 Assistant Professor, Faculty member, Department of Agriculture, Islamshahr Branch, Islamic Azad University
3 Professor in Crop Physiology, Agronomy Department, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University
4 PhD. Student, Agronomy Department, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

One of the main reasons of crop yield reduction in Iran is salt stress and providing proper strategies is necessary for mitigating the effect of this stress. So, a factorial experiment was conducted to improve the salt stress damages on two canola varieties in a randomized complete block design with three replications at the Research Greenhouse of Agricultural Faculty of Tarbiat Modares University. Treatments included 3 levels of control, moderate, and severe salt stress (0.4, 5 and 10 dS m-1), calcium silicate at two rates (0 and 8 kg ha-1), two levels of zeolite (control and 8 ton ha-1) and two varieties, namely, Zarfam and Sarigol. Results showed that application of zeolite increased Zarfam yield in soil with a light texture and had no significant effect on Sarigol. Under moderate salinity, zeolite, and calcium silicate treatment, Zarfam produced higher oil percentage (more than 57%) compared to Sarigol at severe stress and without application of zeolite and calcium silicate. Also, Sarigol in the treatment with no salinity stress and zeolite and only application of calcium silicate had the highest oil yield while the lowest oil yield (60 percent lower) was obtained at severe stress, application of zeolite and without application of calcium silicate . In the treatment with moderate salinity and non-application of zeolite and calcium silicate, Zarfam had the highest SPAD, while Sarigol, under moderate stress, application of calcium silicate and without application of zeolite, had the lowest SPAD (more than 32% difference). Generally, salt stress reduced yield and yield components of both varieties and application of zeolite and calcium silicate decreased the damages of salt stress in some traits. Besides, Zarfam showed better response to the calcium silicate and this treatment was more effective in comparison with zeolite in both canola varieties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sarigol cultivar
  • yield
  • Yield components
  • Zarfam cultivar

مراجع

  1. بندانی،  م. و ا. عبدل­زاده. 1386. اثر تغذیه سیلیسیم در تحمل به شوری گیاه پوکسینلیا(Puccinellia distans L.) . مجله­ی علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 14: 111-119.
  2. محمدی، م.، ح. مولوی، ع. لیاقت و م. پارسی­نژاد. 1392. اثر کاربرد زئولیت بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت دانه­ای. مجله پژوهش آب در کشاورزی. 27 (1): 67-75.
    1. Ashraf, M. and R. Sharif. 1998. Does salt tolerance vary in potential oil-seed crop Brassica carinata at different growth stages?. Journal of Agronomy and Crop Science. 181: 103-115.
    2. Ayan, S., Z. Yahyaoglu, V. Gercek and A. Sahin. 2005. Utilization of zeolite as a substrate for containerized oriental spruce (Picea orientalis L.) seedlings. International Symposium on Growing Media. INRA-INH-University d’ Angers, 4-10, Angers, France.
    3. Azari, A., S.A.M. Modares Sanavi, H. Askari, F. Ghanati, A. M. Naji, and Alizadeh, B. 2012. Effect of salt stress on morphological and physiological traits of two species of rapeseed (Brassica Napus and B. Rapa). Iranian Journal of Crop Sciences. 14 (2): 121-135.
    4. Epstein, E. 1999. Silicon, Annuals Review Plant Physiology. Plant Molecular Biology. 50:641–64.
    5. Jamshidzadeh, Z and S.A. Mirbagheri. 2011. Evaluation of groundwater quantity and quality in the ashan Basin, Central Iran. Desa lination. 270:23–30.
    6. Kardoni, F., S.J. Seyyed Mosavi, S. Parande and M. Eskandari Torbaghan. 2013. Effect of salinity stress and silicon application on yield and component yield offaba bean (Vicia faba L.). International Journal of Agriculture and Crop Sciences. 6(12): 814-818.
    7. Liang, Y.C. W.C. Sun, Y.G. Zhu and P. Christie. 2006. Mechanisms of silicon-mediated alleviation of abiotic stresses in higher plants: A review. Env pol. Xx: 1-7.
    8. Ming, D.W and F.A. Mumpton. 1995. Natural zeolites’93: Occurrence, properties, use. Comm. On Natural Zeolites. Brockport, New York.
    9. Noori, M., M. Zendehdel and A. Ahmadi. 2006. Using natural zeolite for the improvement of soil salinity and crop yield. Toxicological and Environmental Chemistry. 88:77-84.
    10. Pessarakli, M. 1994. In: Pessarakli., M. Handbook of Plant and Crop Stress. Marcel Dekker, New York.
    11. Rameeh, V., A. Cherati and F. Abbaszadeh. 2012. Salinity effects on yield, yield components and nutrient ions in rapeseed genotypes. Journal of Agricultural Sciences. 57(1):19-29.
    12. WAJIMA, T. 2013. Ion Exchange Properties of Japanese Natural Zeolites in Seawater. Analytical Sciences. 29:139-141.
پژوهش های خاک
دوره 31، شماره 3
آذر 1396
صفحه 353-361

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار