تأثیر جنگل‌کاری گونه‌های سوزنی‌برگ و پهن‌برگ بر برخی ویژگی‌های خاک جنگل‌کاری ریمله-لرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه لرستان

2 استادیار دانشگاه لرستان

3 دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

چکیده

جنگل­کاری نه تنها پوشش­گیاهی را تغییر می­دهد، بلکه باعث تغییرات مهم در ویژگی­های فیزیکی-شیمیایی خاک می­شود. جنگلداران  همیشه به دانش حاصل از بررسی ویژگی­های فیزیکی- شیمیایی خاک برای حمایت ازجنگل­های تولیدی وابسته هستند. تحقیق­حاضر به منظور بررسی برخی ویژگی­های خاک در  یک منطقه جنگل­کاری انجام گرفت.برای انجام این تحقیق منطقه جنگل­کاری شده 20 ساله ریمله ­خرم آباد (لرستان) با دو توده سوزنی­برگ کاج­بروسیا ( Pinus brutia Ten.) و سرو­نقره­ای(Cupressus arizonica Green.) ویک توده­پهن­برگ بادام­کوهی
( Amygdalus scoparia Spach.) انتخاب شدند.در هر توده 10 قطعه نمونه 100 مترمربعی و در مجموع 30 قطعه نمونه به صورت تصادفی پیاده شدند و سپس در مرکز و چهار­گوشه آنها قطعه نمونه 5/2×5/2 مترمربعی مستقر گردید و نمونه­برداری از عمق 30-0 سانتی متری خاک به کمک روش نمونه­های­ترکیبی انجام شد(150 n=). نتایج نشان داد که از بین پارامترهای مورد مطالعه خاک منطقه از نظر مقدارکربن آلی و پتاسیم قابل جذب در توده های مورد نظر اختلاف معنی­دار وجود دارد (01/0 p=) و همچنین از نظر مقدار نیتروژ‍ن کل نیز اختلاف معنی­دار مشاهده شد( 05/0 p=). در این سه توده از نظر سایر پارامترهای خاک (pH، فسفر و وزن­مخصوص ظاهری) اختلاف معنی­داری وجود نداشت. توده بادام­کوهی از نظر کربن­آلی و پتاسیم ­قابل­جذب بیشترین مقدار را داشته و بیشترین مقدار نیتروژن کل مربوط به توده سرو­نقره­ای می­باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Needle- and Broad-Leaved Species Plantation on Some Soil Properties in Reymaleh Region, Lorestan

نویسندگان [English]

  • Z. Jamshidinia 1
  • K. Abrari Vajari 2
  • A. Sohrabi 2
  • G.H. Veiskarami 3
چکیده [English]

Tree plantations not only alter aboveground vegetation but also lead to significant changes in the physical and chemical properties of soils. Foresters have always relied on a knowledge of chemical and physical properties of soils to evaluate capacity of sites to support productive forests. The purpose of the present study was to investigate flora and plant species diversity in a tree plantation. To achieve this purpose, 20-year old soft and hardwood plantations (Pinus brutia Ten,Cupressus arizonica Green. and Amygdalus scoparia Spach.) were selected in Reymaleh region, Lorestan province. In each site, 10 plots of 100 m2 (10 ×10 m), totally 30 plots, were randomly selected and then 5 subplots (2.5 ×2.5 m) were located in the center and 4 corners of each (n=150). Composite soil samplings were made at 0-30 cm depth in each plot. The results indicated that there was significant difference among stands regarding organic carbon (%) and potassium (p=0.01) as well as total nitrogen (p=0.05). The highest organic carbon (%), potassium, and total nitrogen content were observed in Amygdalus scoparia and Cupressus arizonica stands, respectively. There was no significant difference among these stands with regard to pH, bulk density, and phosphorous content. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amygdalus scoparia
  • vegetation
  • Zagros
  • Physical and chemical properties
  • Cupressus arizonica

مراجع

  1. اسدیان، م.، حجتی ، س.م.، پورمجیدیان ، م.ر. و فلاح، ا.1391. بررسی تنوع زیستی گیاهی و خصوصیات خاک در جنگل کاری های گاج سیاه و زبان گنجشک در منطقه الندان- ساری. فصلنامه علمی – پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران. 20(2):199-312.
  2. بی نام،1375.کتابچه مربوط به طرح جنگلکاری منطقه ی ریمله.اداره کل منابع طبیعی استان لرستان.
  3. جعفری حقیقی ، م .1382.روش­های تجزیه خاک (نمونه برداری و تجزیه های مهم فیزیکی و شیمیایی)، انتشارات ندای ضحی، 236 ص.
  4. حبیبی کاسب،ح. 1371.مبانی خاکشناسی جنگل،انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد،شماره 2118. 424صفحه.
  5. زرین کفش،م. 1380.خاکشناسی جنگل،انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع،شماره292،428 صفحه.
  6. شعبانیان،ن.، حیدری، م،. و زینی وند، م.1388. اثرجنگلکاری با گونه های سوزنی برگ و پهن برگ بر تنوع گونه­های گیاهی و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی:جنگلکاری دوشان سنندج).
  7. صیاد،ا. ،حسینی،س.م.،مختاری،ج.و مهدوی،ر.1384.مقایسه خواص خاک جنگلهای خالص و آمیخته صنوبر دلتوییدس و توسکای ییلاقی.علوم خاک و آب 9(1): 114-107.
  8. صیاد،ا.،حسینی،س.م.،اکبری نیا،م.و غلامی،ش. 1386.مقایسه تنوع زیستی توده آمیخته سوزنی برگ با توده آمیخته پهن برگ در منطقه کلاردشت.محیط شناسی33 (42 ): 108-103.
  9. فخاری راد،م. 1384.بررسی تأثیر جنگلکاری کاج تدا بر روی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در استان گیلان،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان.101 صفحه.
  10. محمودی طالقانی ، ع.، زاهدی امیری ، ق.،ا عادلی،ا. و ثاقب­طالبی،خ.1386. برآورد میزان ترسیب­کربن خاک در جنگل­های تحت مدیریت (مطالعه موردی جنگل گلبند در شمال کشور)، فصلنامه علمی – پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15: 252-241.
  11. مجد طاهری،ح. و جلیلی،ع. 1375.بررسی مقایسه­ای اثرات جنگلکاری با کاج الداریکا و اقاقیا روی برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و پوشش گیاهی زیر اشکوب (منطقه مورد مطالعه:پارک جنگلی چیتگر) مجله پژوهش و سازندگی 32: 16-6.
  12. مراقبی،ف.، علی احمدی کروی،س.،خانجانی شیراز ،ب.، تیموری،م. و همتی ، ا. 1380. بررسی اثرات دگرآسیبی، اکالیپتوس،صنوبر، سرونقره­ای بر زیر اشکوب و برخی از خواص خاک در ایستگاه­های شیخ نشین و سراوان استان گیلان. مجله پژوهش و سازندگی53:34-26.
  13. میرزایی،ح.1376.بررسی تأثیر تاج پوشش جنگلی بر زیر اشکوب مرتعی در جنگلهای بلوط غرب مجله پژوهش و سازندگی (35): 63-55.
  14. Augusto,L., Ranger,T., Binkley, D. and A. Roth. 2002. Impact of several common tree species  of European temperate forests on soil fertility. Anuals of Forest science 59:233-254.
  15. Ammer, S., Weber, K., Abs, C., Ammer, C. and J, Prietzel. 2006. Factors influencing the    distribution and abundance of earthworm communities in pure and converted   Scots pine stands.Applied Soil Ecology 33:10-21.
  16. Binkley,D. 1995.The influence of tree species on forest soil-processes and patterns,pp.1-33: proceedings of the Treesand soil workshop(dj.Mead and I.s.cornforth,eds).
  17. Binkley, D. 2002.The-year decomposition a loblolly pine forest.conadian. Journal of Forest Research,32:2231-2235.
  18. Cannell, M. G. R., Dewar, R. C. and   H. M. Thornley.1992. Responses of Forest Ecosystem to Environmental Changes,.Springer Netherlands,PP:256-271.
  19. Cuesta, B., Rey Benayas J.M., Gallardob, A., Villar-Salvadora, P.and M, González-Espinosa.2012.Soil chemical properties in abandoned Mediterranean cropland after succession and oak reforestation.Acta Oecologica 38 : 58-65.
  20. Farley,K.A.and E.F. Kelly. 2004.Effect of afforestation of a paramo grassland on soil nutrient status.Forest Ecology and Management 195:281-290.
  21. Farley, K. A., G. Pineiro, S. M. Palmer, E. G. Jobba´ gy, and R. B. Jackson. 2008. Stream acidification and base cation losses with grassland afforestation. Water Resources Research 44:W00A03.
  22. Fenning ,T.M. and Gershenzon,J.2002.Where will the wood come from? Plantation forests and the role of biotechnology.Trends in Biotechnolpogy 20(7):291-236.
  23. Ferraz, S. F.B., de Paula Lima P. and C.B. Rodrigues.2013.Managing forest plantation landscapes for water conservation.Forest Ecology and Management 301: 58-66.
  24. A.D.,Canhom,C.D.and N.V. Breemen. 1998. Canopy tree-soil intraction within temperate foreests:species effect on PH and cations.Ecologycal Applicaition8(2):447-454.
  25. Hagen-thorn, A. 2004.The impact of six.European tree species on the chemistry of mineral topsoil in forest plantation on former agricultural land.Forest Ecology and Management 195 :373-384.
  26. Inagaki,Y.,Miura,S. and A.Kohzo,. 2004.Effects of forest type and stand age an litter fall quality and soil Ndynamics in Shikoka district,southem Japon.Forest ecology and management 202:107-117.
  27. Jobidon,P.,Cry,G. and N. Thiffault 2004.Plant species diversity and composition along an experimentalgradient of northern hardwood abundonce in picea mariana plantation.Forest Ecology and management 198:209-221.
  28. Johnson,D.W.1995.soil properties beneathus and Pine stands in the Eastern sierra Nevada.soil science society of America Journal 59:918-924.
  29. Lima, T.A and Vieira. 2013.High plant species richness in monospecific tree plantations in the Central Amazon.Forest Ecology and Management. 295: 77–86.
  30. Lockaby,B.G.and E.Tay lor-Boyd. 1986.Nutrient dynamic in the litter fall and forest floor af an 18-year-old loblolly Pine phantation.Canadian Journal of forest research16:1109-1112.
  31. Muscolo, A., Sidiri, M. and R. Mercurio, 2007. Influence of gap size on organic matter decomposition,microbial biomass and nutrient cycle in Calabrian pine   (Pinus laricio,poivet) stands. Forest Ecology Management 242: 412-418.
  32. Oelkers.E.H. and   R. Cole.2008. Carbon Dioxide Sequestration A Solution to a Global Problem. ELEMENTS ( 4 ) : 305-310 .
  33. Polyakava,O. and N. Billor. 2007.Impacte of deciduous tree species on litter fall quality, decomposition rates and nutrient circulation in Pine stands.Forest Ecology and Management 253:11-18.
  34. Reich, P.B., Oleksyn,J., Modrzynski, J.and P.Mrozinski. 2005.Linking litter calcium, earthworms and soilproperties: a common garden test with 14 tree species.Ecology Letters 8: 811–818.
  35. Richter,D.D. and D. Markewitz.1994.Soil chemical change during three decades in an old-fild loblloly pine(pinus taedal)ecosystem.Ecology 75:1463-1473.
  36. Schoenholtz, S.H. , Van Miegroet, H. and J.A. Burger. 2000.A review of chemical and physical properties as indicators of forest soil quality: challenges and opportunities.Forest Ecology and Management 138 : 335-356.
  37. Sebastia,M.T.,Marks,E. and R.M. 2008.Soil carbon and plant diversity distribution at the form level in thesavannah regian of Northern Togo(WestAfrica). Biogeosciences Discuss 5:4107-4127.
  38. Tripler, C.E., Kaushal,S.S., Likens,G.E and M. T. Walter.2006. Patterns in potassium dynamics in forest ecosystems. Ecology Letters 9:451-466.
  39. Turner , J . and Lambert . 2000. Change in organic carbon in forest plantation    soils in eastern Australia. Foreest Ecology and Management 133(3):2312-247.
  40. Yan, H., Cao, M., Liu, J. and B. To. 2007.Potential and sustainability for carbon sequestration with improved soil management in agricultural soil of China.Agriculture,ecosystems and agriculture 121:325-335.
پژوهش های خاک
دوره 30، شماره 3
آذر 1395
صفحه 357-365

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار