بررسی اثرات کودهای زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجه‌فرنگی در یک خاک آلوده به کادمیوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه زنجان

2 استاد گروه علوم خاک دانشگاه زنجان

3 دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف بی­رویه کودهای شیمیایی و تنش­های حاصل از آلودگی خاک به فلزات سنگین از جمله علل استفاده از کودهای زیستی در کشاورزی می­باشد. همچنین برای حفظ محیط زیست و مقابله با تنش فلزات سنگین استفاده از این کودها ضروری می­باشد. به همین منظور برای بررسی اثرات کودهای زیستی بر میزان عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجه­فرنگی تحت تنش کادمیوم، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار طراحی و انجام گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آلودگی خاک به کادمیوم و تیمارهای تلقیح کود زیستی بودند. سطوح آلودگی خاک به کادمیوم شامل صفر، 5، 10، 20، 40 و 80 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک بودند و شش ترکیب تلقیح کود زیستی شامل :M0 بدون تلقیح، :M1 باکتری حل کننده فسفات+ باکتری محرک رشد + ازتوباکتر، :M2 قارچ میکوریز + ازتوباکتر + آزوسپریلوم، :M3 باکتری محرک رشد + آزوسپریلوم + قارچ میکوریز، :M4 باکتری حل کننده فسفات + قارچ میکوریز + باکتری محرک رشد + ازتوباکتر) و :M5 باکتری محرک رشد + قارچ میکوریز + ازتوباکتر در این آزمایش به کاربرده شد.نتایج نشان داد که کاربرد کودهای زیستی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجه­فرنگی را به جز در قطر و طول میوه و قطر ساقه، نسبت به تیمار شاهد بطور معنی­داری افزایش داد. کود زیستی M2 که شامل قارچ میکوریز، باکتری ازتوباکتر و باکتری آزوسپریلوم بود، میزان عملکرد گوجه­فرنگی را 8/179% افزایش داد.بیشترین میزان عملکرد در اثر تیمار کود زیستی M2 بدست آمد بطوری که با بقیه تیمارها تفاوت معنی­دار داشت و در مقابل میزان عملکرد بدست آمده از تیمار کود زیستی M1 در حدی بود که با تیمار شاهد کود زیستی تفاوت معنی­دار نداشت. در مقابل آلودگی خاک به کادمیوم رشد گیاه را کاهش داد و با افزایش سطح آلودگی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کاهش یافت. 

عنوان مقاله [English]

Effects of Biological Fertilizers on Yield and Growth Indices of Tomato in Cd Contaminated Soil

نویسندگان [English]

  • A. Nemati 1
  • A. Gholchin 2
  • H. Besharati 3
چکیده [English]

Environmental problems associated with the excessive use of chemical fertilizers and abiotic stresses due to soil pollution by heavy metals have encouraged use of biological fertilizers in modern agriculture. In order to protect environment and reduce the tension caused by heavy metals, it is essential to use biofertilizer in crop production. To assess the effects of biofertilizers on yield and growth indices of tomato grown in cadmium contaminated soils, a factorial pot experiment was conducted using a completely randomized design with three replication. Factors investigated were levels of soil cadmium and the kinds of biological fertilizers used to inoculate tomato plant. The levels of soil cadmium were 0, 5, 10, 20, 40 and 80 mg Cd/kg soil and six combinations of biological fertilizers were used including: M0: without inoculation, M1: Phosphor solubilizing bacteria + plant growth promoting rhizobacteria + Azotobacter bacteria, M2: Azotobacter bacteria+ Mycorrhizal fungi + Azosperillium bacteria, M3: Plant growth promoting rhizobacteria + Azosperillium bacteria + Mycorrhizal fungi, M4: Mycorrhizal fungi + phosphor solubilizing bacteria + plant growth promoting rhizobacteria + Azotobacter bacteria, M5: Plant growth promoting rhizobacteria + Azotobacter bacteria + Mycorrhizal fungi. The results showed that application of biological fertilizers increased yield and growth indices when compared with the control, except fruit and stem diameter. The M2 combination increased tomato yield by 179.8%, generating the highest yield of biological fertilizers that was significantly different from the other combinations. By contrast, the result of the combination of biological fertilizers M1 was not significantly different from the control.

کلیدواژه‌ها [English]

  • multiple cropping
  • mixing ratios
  • Growth analysis