بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و کیفیت خیار در شرایط مزرعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات فارس

2 دانشیار، مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور

چکیده

فسفر از عناصر ضروری و پرمصرف مورد نیاز گیاه می­باشد. بخش عمده اراضی کشاورزی ایران را خاک­های آهکی
می پوشانند که در آنها بدلیل pH بالای خاک، قابلیت جذب فسفر اندک بوده و بعضاً از عوامل محدود کننده رشد گیاه محسوب می­شود. استفاده از کودهای زیستی بجای کودهای شیمیایی به منظور تولید محصول سالم و جلوگیری از آلودگی منابع پایه تولید خاک و آب) کاهش مصرف کودهای شیمیایی (بؤیژه کودهای وارداتی و کاهش هزینه­های تولید همواره مورد توجه بوده است. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات کودهای زیستی فسفاته بر عملکرد و کیفیت خیار در سال زراعی 1389-90 -در مزرعه­ای در منطقه دشتی اصفهان در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی بصورت فاکتوریل در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف کود سوپر فسفات تریپل(١٠٠%،  ٧٥%، ٥٠%، ٢٥% ،  0% فسفر مورد نیاز بر اساس آزمون خاک) و تلقیح با کودهای زیستی حاوی باکتری­های حل کننده فسفات و باکتری افزاینده رشد گیاه بودند. عملکرد خیار، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، غلظت فسفر، آهن، روی، نیتروژن و نیز شاخص کلروفیل اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر اصلی کود فسفری، کود زیستی و نیز اثرات متقابل آنها بر وزن خشک اندام هوایی، خشک ریشه، میزان کلروفیل، عملکرد خیار و غلظت نیتروژن، فسفر، روی، آهن در گیاه خیار در سطح 5 درصد معنی­دار گردید. در تمامی سطوح کودهای زیستی، با افزایش مصرف کودهای شیمیایی فسفری وزن خیار، غلظت فسفر و نیتروژن اندام هوایی خیار تقریباً روند افزایشی به خود گرفت. بیشترین درصد فسفر و نیتروژن در بخش هوایی بوته­های خیار مربوط به تیمار کود زیستی B2 و مصرف 75 درصد توصیه کود فسفری، و بیشترین عملکرد خیار در تیمار کود زیستی B1 و مصرف 75 درصد توصیه کود فسفری بدست آمد. غلظت آهن و روی در بخش هوایی بوته­های خیار برخلاف غلظت فسفر و نیتروژن با افزایش میزان مصرف کود فسفری در تمام سطوح کود زیستی روند کاهشی نشان داد. بیشترین و کمترین غلظت آهن و روی به ترتیب مربوط به تیمارهای شاهد بدون کود زیستی و شیمیایی و تیمار کود زیستی B2 همراه با مصرف 100 درصد توصیه کود فسفری بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Biofertilizers on Yield and Quality of Cucumber in Field Condition

نویسندگان [English]

  • F. Moshabaki Isfahani 1
  • H. Besharati 2
چکیده [English]

Phosphorus is an essential element for plants. Much of the agricultural lands of Iran has calcareous soils, in which, due to high pH, phosphorous availability is less, therefore, it appears as a limiting factor for plant growth. Application of biofertilizers instead of chemical ones has gained attention in order to produce healthy crops, reduce pollution of soil and water resources by reducing chemical fertilizers application, and to reduce cost of production. This research was carried out to evaluate the effect of biofertilizers on yield and quality of cucumber crop in field condition. The experiment was conducted as a factorial completely randomized block design with three replications at Dashti region of Esfahan province. Treatments were different rates of triple-super phosphate (100%, 75%, 50%, 25%, and 0% of phosphorous recommendation based on soil test) and inoculation (PGPR, phosphate solubilizing bacteria, un-inoculated control). Cucumber yield, root and shoot dry weight, chlorophyll index as well P, N, Fe, and Zn concentration of the shoot were measured. Results indicated that the effect of chemical and biofertilizers and also their interactive effects on all the measured parameters were significant (p<0.05). In all biofertilizers treatments, increasing chemical fertilizer rates increased cucumber yield and P and N concentration in shoots. The highest P and N concentration in shoots belonged to phosphate solubilizing biofertilizer+ 75% of the recommended phosphorous rate, while the highest cucumber yield was related to PGPR biofertilizer+ 75% of the recommended P rate. Unlike P and N concentration, the concentration of Fe and Zn in cucumber shoots decreased by increasing chemical fertilizer rates. The highest and lowest concentration of Fe and Zn belonged to the control and phosphate solubilizing biofertilizer+ 100% of the recommended P rate, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Weed suppression
  • Surface analysis regression