بررسی اثر کود فسفات آمونیوم بر آبشویی ارسنیک در خاک‌های آهکی با استفاده از ستون‌های خاک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

حضور فلز سنگین ارسنیک ناشی از تشکیلات زمین­شناسی در منابع آب و خاک دشت قروه به­عنوان قطب کشاورزی استان کردستان در غرب ایران، محصولات کشاورزی تولیدی در این منطقه را بیش از پیش در معرض آلودگی قرار داده است. با توجه به آنکه ارسنات بعنوان فراوان­ترین فرم ارسنیک در محیط خاک با آنیون فسفات رقابت می­کند از اینرو استفاده از کود فسفات آمونیوم در اراضی کشاورزی این منطقه نیاز به مطالعه دقیق با استفاده از ستون­های خاک دارد. به همین منظور چهار ستون خاک با استفاده از نمونه خاک آلوده تهیه شده از این منطقه ساخته شدند. بطوری­که دو ستون شاهد با استفاده از آب دو بار تقطیر و دو ستون دیگر با استفاده از آب مقطر محتوی کود فسفات آمونیوم به مدت شش ماه بطور هفتگی تحت آبشویی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین مقدار ارسنیک شسته شده از ستون­های شاهد و کود اختلاف آماری معنی­داری وجود ندارد (05/0P>). در پایان دوره شش ماهه آبشویی همچنین هفت نمونه خاک نیز از امتداد هر ستون با فواصل cm10برداشت شد و مورد تجزیه قرار گرفت. به استناد نتایج به­دست آمده مقدار ارسنیک در سطح ستون­های کود کمتر از ستون­های شاهد بود. ضمن آنکه بین مقدار ارسنیک موجود در اعماق مختلف ستون­های شاهد و کود اختلاف آماری معنی­داری مشاهده شد (01/0p<). بدین ترتیب می­توان نتیجه گرفت که فسفات اضافه شده به ستون­های کود جایگزین ارسنیک موجود در سطح خاک شده و حرکت آن به اعماقی که محل فعالیت گسترده­تر ریشه گیاهان زراعی می­باشد را در پی داشته است.

عنوان مقاله [English]

Investigation of Ammonium Phosphate Fertilizer Influence on Arsenic Leaching in Calcareous Soils Using Soil Columns

نویسندگان [English]

  • F. Beigmohammadi 1
  • B. Souri 2
  • H. Badakhshan 3
چکیده [English]

Presence of arsenic, a heavy metal, in soil and water resources originating from geological formations of Qorveh plain, which is considered as the main agricultural zone of Kurdistan province in western Iran, has put the agricultural products of this region at risk of pollution. Since arsenate, as the most abundance form of arsenic in soil environment, competes against phosphate anion; application of ammonium phosphate fertilizer across farmlands in this region requires careful study. Hence, four soil columns were made using a polluted soil sample obtained from the region. In the study, two control columns and two test columns were under weekly leaching process by pure and ammonium phosphate fertilizer containing distilled water, respectively, for six months. The results showed that there was no significant difference between the control and the test columns regarding amount of arsenic leached (P>0.05). After the six months of leaching; seven soil samples along every 10 cm of each soil column were taken and analyzed. According to the results, concentration of arsenic measured at the surface of the test columns was less than the control columns. Moreover, arsenic concentrations significantly differed at various depths of both the control and the test columns (P<0.01). Therefore, it could be concluded that the phosphate supplied to the test columns replaced arsenic at the soil surface encouraging arsenic to move into deeper layers where more root activities of cultivated plants are expected.